Uyku ile ilgili doğru bildiğimiz yanlışlar

01.05.2018

Kaliteli bir uyku bizi güne hazırlayan bir yenilenme dönemi olmasının ötesinde, beynimizin ve bedenimizin uyanıkken yapamadığı işlevleri yerine getirmesini de sağlıyor. Uykunun yeterli ve kaliteli olması hem daha sağlıklı olmamız, hem de gündüz kendimizi daha iyi hissetmemiz için çok önemli. Ancak toplumda uyku ile ilgili doğru sanılan yanlışlar, uykusuzluk ve gündüz aşırı uyku gibi birçok uyku bozukluğuna yol açıyor.

Peki ama uykuyla ilgili doğru bilinen yanlışlar neler? Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksu toplumda yıllardır kulaktan kulağa yayılan ve doğru sanılan yanlış bilgileri anlattı.

Yanlış 1: Sağlıklı uyku en az 8 saat olmalı:

Sanılanın aksine, sağlıklı uyku süresi kişiden kişiye değişiyor. Bu süre genlerimizde belirlenmiş ve bu süreyi değiştirmemiz çok mümkün değil.

Yanlış 2: Akşam içeceğim bir fincan kahve uykumu bozmaz

Bu durum kişisel farklılık gösterse de genel olarak, kahve, çay, enerji içecekleri ve kafein içeren diğer maddelerin uykuyu bozan etkileri 6 saate kadar uzayabiliyor. Yani öğleden sonra içilen koyu kahve veya çay, gece uykuya dalmayı zorlaştırabiliyor.

Yanlış 3: Az uyumak daha iyidir

Az uyumak, beynimizin sadece uykuda yapabildiği bazı işlevleri gerçekleştirmesini engelliyor. Örneğin bazı öğrenme ve bellek fonksiyonları için uyku şart. Az uyumak bu bellek işlevlerinin yerine getirilmesini önlüyor. Bunun sonucunda da daha zor öğrenir ve kavrar hale geliniyor. Yine bunun gibi bazı metabolik faaliyetlerin ve iştah düzenlemesinin sağlanması için de sağlıklı bir uyku-uyanıklık döngüsü çok önemli. İşte tam da bu nedenle yetersiz uyumak kilo alımıyla sonuçlanıyor.

Yanlış 4: Uyku Apne Sendromu aşırı kilolu kişilerin hastalığıdır

Uyku Apne Sendromu her yaşta ve her kiloda görülebilir. İlerlemiş Uyku Apne Sendromu’nda hastalar çoğunlukla kilolu oluyorlar ama bu hastalığın bir sonucu, yani kilolu oldukları için hasta değiller, aksine hasta oldukları için kilo almış oluyorlar.

Yanlış 5: Her uyku hastalığının tanısı için uyku testi şart

Uyku hastalıklarının tanısı, tüm diğer hastalıklarda olduğu gibi hastanın şikayetlerinin anlaşılması, muayene edilmesi ve gerekli durumlarda uyku testi ile diğer laboratuvar tetkiklerinin yapılmasıyla konuyor. Yani uyku testi (polisomnografi) önemli bir tanı yöntemi ama her uyku hastalığının tanısı için gerekli bir test değil.

Yanlış 6: Gece uyuyamadığım için gündüz uyumalıyım

İnsan beyni gece uyku, gündüz uyanıklık için hazırdır. Gece uyuyamayan bir kişinin, gündüz uyuması bir sonraki geceyi yine uykulu geçirmesine neden olur.

Yanlış 7: Gece geç yatarsam sabah geç kalkmalıyım

Sağlıklı uyku için en önemli şartlardan biri, kalkma saatini mümkün olduğunca sabitlemek. Dolayısıyla gece kaçta yatılırsa yatılsın sabah aynı saatte kalkmalı. Hatta hafta sonu-hafta içi, iş günü-tatil günü fark etmeksizin sabahları aynı saatte yataktan kalkmak, sonraki gece, uykunun sağlıklı olması için en önemli kural...

Yanlış 8: Yatmadan önce ne kadar yorulursam, o kadar kolay uyurum

Sanılanın aksine yatağa ne kadar yorgun girersek uykuya dalmamız o kadar zorlaşıyor. Bu nedenle, yatma saatine yakın spordan ve diğer fiziksel aktivitelerden uzak durmak gerekir. Yatağa dinlenmiş olarak girmek uykuya dalmayı kolaylaştırır.

Yanlış 9: Yatakta kitap okumak, tv izlemek uykuya dalmayı kolaylaştırır

Yatakta kitap okumak, televizyon seyretmek, telefon veya bilgisayarda zaman geçirmek sanılanın tam aksine uykuya dalmayı zorlaştırıyor. Bu tür aktiviteleri, yatak dışında, hatta mümkünse başka bir odada gerçekleştirmek ve yatağı uyku için kullanmak gerekiyor. Aslında bunun tam tersi de geçerli. Yani yatak dışında uyumak, uyuklamak da sağlıklı uykuyu bozan bir faktör.

İlgili İçerikler