Bilişsel gelişim dediğimizde genel olarak düşünme becerileri ile ilgili gelişimden söz ediyoruz, ama biraz açmak lazım. Düşünce becerileri dediğimizde; bunun içine kavramlar oluşturma, plan yapma, düşünerek adım adım problem çözme, geleceği ön görebilme, buna yönelik kendi adımlarını ayarlayabilme, kendi adımlarını düşünceleriyle yönetebilme gibi birçok beceri giriyor. Bilişsel beceriler, insanın hayatta hayvanlardan farklı olarak var olabilmesini sağlayan, kendi uyumunu en iyi düzeyde yapabilmesini sağlayan becerilerdir. Yani insan hayvanlardan farklı olarak ana bağlı değildir. Birisi size bir davranışta bulunduğunda hemen ona tepki göstermezsiniz, düşünerek en doğru davranışın ne olduğuna karar vererek tepki gösterirsiniz. İşte burada da en basit noktalarda bile bilişsel sistem devreye girer ve insan davranışlarını böylece o anlık tepkilerle değil uzun dönemli hedeflerini göz önünde tutarak ayarlayabilir hale gelir. Ergenlik döneminde bilişsel gelişimde çok önemli bir değişiklik oluyor. Çünkü soyut düşünce becerisi gelişiyor. Daha önceleri her şeyi somut olarak anlayan çocuk, ergenlikle birlikte artık kavramlar düzeyinde düşünebilmeye başlıyor. İdeali planlamaya başlıyor, kafasında ideal fikri ve kendi değer yargılarını oluşturabilir hale geliyor, kuralları sorgulayabiliyor ve bu kurallar üzerinde fikir yürütebiliyor, tartışabiliyor. Kendisi olarak karşıdakilerin görüşünü daha iyi anlayabiliyor ve her iki farklı görüşünde karşısında ve yanında olarak tartışabilir hale geliyor. Birçok kavramı doğruları, yanlışları yeni baştan sorguluyor gibi ergenlik dönemine başlayan çocuklar. Aslında bu düşünce becerisinin gelişmesi çok da faydalı bir şey... Yani bu bazen bir miktar tartışmalara neden oluyor, ama bir yandan da bu sorgulamalar ergenin beyninde bilişsel becerilerinin gelişiminin bir göstergesi. Çünkü bunun sonucunda kendi değerler sistemini oluşturarak çıkıyor. Bağımsız bir erişkin olmanın en önemli göstergelerinden biri de bireyin kendi değerler sistemini oluşturması ve bunlara dayanarak kendi davranışlarını düzenleyebilir hale gelmesi. Bu yüzden de bilişsel gelişim süreci desteklenmesi gereken bir süreçtir. Ergenler bu tartışmalar sırasında bazen duygusal olabiliyorlar ama yine de erişkinlerin onlara onların düşüncelerini toparlamaları ve geliştirmeleri için yardımcı olmaları lazımdır. Bilişsel gelişim sürecinde özellikle anne babanın ergenin fikirlerini merak etmesi, dinlemeye açık olması ve fikirleri uygun bir şekilde anlatabilmesi için fırsat tanıması önemlidir. Eğer anne baba her zaman ‘’sen anlamazsın’’, ‘’sen bilemezsin’’ gibi tonda olursa ergen bilişsel gelişim anlamında sekteye uğrar. Ergenin fikrini küçümsemek, aşağılamak, alay etmek de bu süreci sekteye uğratıyor. Onun için ergenlerin fikirlerinin önemli, değerli olduğu ve bunlar üzerinde durulduğu, düşünüldüğü, ailecek verilecek kararlarda bu fikirlerin yerinin olduğu mesajının verilmesi gereklidir.

• ← Önceki
• / ( Toplam içerik.)
• Sonraki →