Açık havanın keyfini doyasıya çıkardığımız yaz mevsiminde arı, böcek ve sivrisinek sokmalarına karşı hazırlıklı olmanın ve önlem almanın tam zamanı… Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. İsmail Yıldız, ailelere önerilerde bulundu.
Yaz aylarında sıklıkla bal, sarı yabani ve iri arı sokmalarına rastlanır. İri arılar, küçük olan sarı yabani arılardan daha tehlikeli olabiliyor. Nefes borusu, göz kapağı ve ağız içinde gerçekleşen arı sokmaları ciddi risk taşıyor. Arı sokması sonrası ağrı, şişlik ve kızarıklık olsa da nadiren bulantı, kusma, baş dönmesi yapabilir. Eğer bu belirtiler varsa hemen doktora gidilmeli. Arı sokması durumunda öncelikle arı iğnesini içerde bıraktıysa temiz bir cımbız yardımıyla çıkarılmalı. Genellikle bal arıları iğnelerini içerde bıraktığı için zehri kana geçmeden çıkarılabilirse ağrı şikayetleri daha hafif olurr. Arının soktuğu yer sabun ve su ile iyice dezenfekte edilmeli ve kaşınmamalı. Sokma sonrası oluşan ağrı şiddetine göre doktorun önereceği antihistaminik kremler kullanılabilir.
Böcek sokmalarında küçük kaşıntılar olabilir. Bunlar genellikle 24 saat içinde kaybolurlar. Bazen de 2 gün içinde ortaya çıkan kızarıklık ve kabartılar da olabiliyor. Bunların iyileşme süresi ise ortalama 7 gün. Böcek sokmaları sonrası ürtiker yani kurdeşen ve anjiödem tabloları gelişebilir. Ödem, ses kısıklığı, nefes darlığı, şokla birlikte dolaşım bozuklukları olursa en yakın hastaneye başvurulmalı.
Evlerde sıklıkla karşımıza çıkabilen karıncanın da ısırılabileceği unutulmamalı. Karınca çenesi ile tutunarak başının çevresinde yaptığı dairesel hareketlerle birlikte birkaç yerden sokabilir. Soktuğu yerde içi sıvı dolu kabartılar oluşur. Kabartıları kaşımamak ve sürekli ellememek daha hızlı bir iyileşme süreci sağlayacaktır.
Su birikintileri, çöp kokuları ve sulak alanlar sivrisinek varlığını arttırır. Sivrisinekler insanlardan ve hayvanlardan kan emdikleri için ciddi hastalıklara, bazen salgınlara ve en basit haliyle ısırmaya bağlı cilt reaksiyonlarına neden olabilirler. Sivrisineğin ısırdığı yerde yanma hissi, kızarıklık, kaşıntı ve şişlik olabilir. Bu bulgular genellikle 1-2 gün sürer. Sivrisinek ısırıklarında lokal cilt reaksiyonlarına yönelik antihistaminik kremler sürülebilir.
1. Böcek alerjilerinin tedavisinde öncelikle böceğin iğnesi deride kalmışsa, zehir kesesi sıkılmadan çıkarılmalı
2. Sokma sonrası hemen bir sağlık kuruluşuna başvurularak, uzman yardımı alınmalı
3. Koruyucu önlemler alınmalı, bahçede veya yeşil bir alanda zaman geçirilecekse uzun çorap ve mutlaka ayakkabı giyilmeli
4. Evin çevresinde bulunan arı kovanları kaldırılmalı
5. Şekerli ve açık gıdalara yaban arıları gelebileceğinden bunlar kapalı olarak saklanmalı
6. Arı alerjisi olan çocuklara parlak ve çiçekli giysiler giydirilmemeli
7. Arı alerjisi olan çocuklar için aileler yanında otomatik epinefrin enjektörü (epi-fen) taşımalı
8. Tehlikeli reaksiyonlarda hemen iğne yapılmalı, böcek alerjilerinde özellikle arı alerjilerinde aşı tedavisi uygulanabilir. Bu tedavi, hastanede uygulanmalı
9. Sivrisinek ısırıklarından korunmak için; cibinlik kullanılmalı, ultrasonik veya solar, bitkisel ve optik sivrisinek kovucular kullanılabilir.
10. Sivrisinekten korunmak için lavanta, kekik, nane, tarçın ve sarımsak gibi birçok bitkiden yararlanılabilir. Örneğin; lavanta yağı kullanılması sivrisineklerin vücuda yaklaşmasını önler.